Turizam i istorija...

SPOMEN-PARK BUBANJ: Iz krvi komunista i rodoljuba nicale su pesnice bunta i opomene

Bubanj iz vazduha, ilustracija, foto: Google

Spomen-park Bubanj predstavlja spomen-kompleks, sagrađen u sećanje na streljane građane Niša i južne Srbije u Drugom svetskom ratu i nalazi se jugozapadno od Niša, u niškoj opštini Palilula.

Spomen-park Bubanj je kao autentično mesto masovnog fašističkog terora, stavljen pod zaštitu države u maju 1973. godine. Dok je aprila 1979. godine odlukom Skupštine Srbije spomen-park Bubanj proglašen kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

Stratište je prvobitno obeleženo spomen-piramidom 1950. godine, dok je novi monumentalni spomenik, delo vajara Ivana Sabolića i on je otkriven je 1963. godine.

Nemački fašisti su ga pretvorili u stratište na koje su kamionima danonoćno dovodili iz logora Srbe, Rome i Jevreje i tu ih streljali. Od februara 1942. do septembra 1944. godine ubijeno je oko 10.000 logoraša i zatvorenika Specijalne policije i kaznenog zavoda. U ovoj fabrici smrti streljane su grupa za grupom rodoljuba sa juga Srbije. Čitav teren Bubnja ispresecan je rovovima u kojima su zakopavane streljane žrtve. Pred povlačenje Nemaca su zarobljeni Italijani otkopavali rovove i palili leševe, kako bi se uništio svaki trag učinjenog zverstva.

Maršal Tito je obišao ovaj Spomen-park 1968. godine.

Godine 1945. počinje obeležavanje mesta streljanih žrtava, postavljanjem „kripta“. Prvo spomen-obeležje je svečano otkriveno 7. jula 1950. godine, to je bila skromena kamena piramida.

Konkurs za izgradnju spomenika se raspisuje 1953. godine.

Prijavljeno je dvadeset radova.

Te godine prva i druga nagrada nisu dodeljene, već se dodeljuju dve treće i dva rada se otkupljuju.

U julu 1959. godine, na drugom zvaničnom konkursu, za isgradnju spomenika na Bubnju, izdvojena su dva, od deset priispelih radova. To su radovi arhitekte Mihajla Mitrovića iz Beograda i vajara Ivana Sabolića iz Zagreba. Odlukom žirija, na kraju je prihvaćen rad vajara Ivana Sabolića, i u julu 1960. se zaključuje ugovor o izgradnji spomenika.

Spomenik na Bubanju je svečano otkriven na dan oslobođenja Niša 14. oktobra 1963. godine.

Spomenik je podignut u središnjem delu Bubanj parka.

Do spomenika vodi staza i on se sastoji od dva dela: Horizontalnog friza, izgrađenog od belog mermera, sa utisnutim scenama koje prikazuju stradanje okupiranog naroda, i konačnu pobedu na stranim okupatorom. Tu su takođe i tri vertikalne pesnice, pesnica muškarca, žene i deteta, kao simbola palih žrtava.

Stilizovani geometriski oblici koji su svedeni na simbole, skladno se dopunjuju, davajući celokupnoj kompoziciji umetnički pečat. Na frizu se nalaze, urezani stihovi niškog pesnika Ivana Vučkovića, koji glase:

„Iz krvi komunista i rodoljuba nicale su pesnice bunta i opomene, pesnice revolucije, pesnice slobode. Streljali su nas ali nas nikada nisu ubili, nikada pokorili. Mi smo zgazili mrak i suncu oslobodili put“.

Stratište je 1950. prvobitno obeleženo spomen-piramidom, a novi, monumentalni spomenik, „Tri pesnice“ rad hrvatskog vajara Ivana Sabolića, otkriven je 14. oktobra 1963. godine.

Od 1979. godine ovaj spomen-kompleks proglašen je kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

Od 2004. godine u okviru kompleksa je i kapela sagrađena od stakla i metala, rad arhitekte Aleksandra Buđevca.

Pročitajte i:

Najnovije vesti na portalu

Hronika

Zbog prevare zadržane do 48 časova

Info

Cene goriva za narednih sedam dana – jeftiniji i benzin i evrodizel

MUP

OBAVEŠTENJE: Poziv građanima da prijave ovakve vrste prevara

Hronika

Uhapšena petorica zbog pranja novca u vrednosti od 1,7 milijardi dinara